دریافت: 11/2/91   پذیرش: 23/3/92

مقدمه: جایزه ملی بهره‌وری و تعالی سازمانی ایران یکی از مدل‌های تعالی است که امکان خودارزیابی را در قالب اصولی و نظام‌مند در چارچوب مدیریت جامع کیفیت فراهم می‌نماید. این مطالعه با هدف ارزیابی عملکرد حوزه ستادی معاونت بهداشتی دانشگاه‌های علوم پزشکی ایران با مدل جایزه ملی بهره‌وری و تعالی سازمانی ایران انجام گرفت.

  روش کار: این مطالعه مقطعی در سال 90 -1389 انجام گرفت. از 41 دانشگاه علوم پزشکی کشور، 13 دانشگاه با حجم نمونه آسان به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. در هر 13 دانشگاه منتخب یک کارگاه آموزشی برگزار شد. با مشارکت کلیه مدیران و کارشناسان آموزش دیده، عملکرد سازمانی با رویکرد کارگاهی بر اساس منطق رادار در راستای نه معیار اصلی مدل با استفاده از شاخص‌های محقق ساخته که روایی و پایایی آن مورد تأیید قرار گرفت، ارزیابی شدند. داده‌ها بر اساس تیپ‌بندی دانشگاه‌ها مورد تحلیل قرار گرفت.

  یافته‌ها: امتیاز ارزیابی همه دانشگاه‌های مورد مطالعه بالاتر از 200 بود. سه دانشگاه (23%)، امتیاز بین 250 -201، شش دانشگاه (46%)، امتیاز بین 300 -251 و سه دانشگاه (23%)، امتیاز بین 350 -301 و تنها یک دانشگاه (8%)، امتیازی بالاتر از 350 را کسب نمودند. اختلاف امتیاز بین توانمندسازها و نتایج از حداقل 4/19 تا حداکثر 5/102 امتیاز متغیر بود. از بین نه معیار مدل، بیشترین امتیاز (42%) به نتایج کلیدی عملکرد و کم‌ترین امتیاز به نتایج جامعه تعلق گرفت. امتیازات حاصله بر اساس بخش‌ها و معیارهای اصلی با تیپ‌بندی دانشگاه‌ها تفاوت معنادار نداشت (05/0 < p ).

  نتیجه‌گیری: یافته‌ها نشان می‌دهد دانشگاه‌های مورد مطالعه بین سازمان‌های مبتدی و سازمان‌های بهبود یافته قرار دارند. برای ایجاد و توسعه تعالی، طراحی و اجرای پروژه‌های بهبود بر اساس معیارها و بخش‌های مدل پیشنهاد می‌شود.