مقدمه: پسماندهای پزشکی تولیدشده از مطب‌های پزشکی یکی از مهم‌ترین مشکلات زیست ‌محیطی کشورهای در حال پیشرفت هستند. چون پسماندهای پزشکی از نظر ماهیت ناهمگون بوده و حاوی ترکیبات عفونی‌اند. در شهر سبزوار روش مناسبی برای جداسازی پسماندهای پزشکی در مطب‌های پزشکی وجود ندارد. این مطالعه با هدف تعیین کمیت و ترکیب انواع پسماندها در مطب‌های پزشکی و مدیریت آن درسال 1387انجام گردید.

  روش کـار: در این مطالعه توصیفی، از هر مطب پزشکی سه نمونه در انتهای سه روز کاری بررسی شد. مطب‌هایی که از آنها نمونه‌برداری شد، شامل مطب‌های عمومی و تخصصی بودند. ترکیبات پسماند مطب‌های پزشکی بر اساس طبقه‌بندی سازمان جهانی بهداشت آنالیز شدند. کیسه‌های مخصوص تفکیک به مطب‌ها داده شد. پسماندها در محل به چهار دسته (شبه‌خانگی، عفونی، نوک‌تیز و دارویی) جداسازی و توزین شدند.

  یافته‌ها: بر اساس این نتایج، در مجموع میزان تولید سالیانه پسماندهای پزشکی در مطب‌های پزشکی شهر سبزوار 37276 کیلوگرم می‌باشد. مطب‌های عمومی وتخصصی به ترتیب 18965 و 18311 کیلوگرم در سال پسماند تولید می‌کنند. بر اساس آنالیز آماری، پسماندهای شبه‌خانگی، بالقوه عفونی و نوک‌تیز به ترتیب 70، 14 و 16 درصد از کل تولید پسماند مطب‌های پزشکی را تشکیل می‌دهد. بر اساس آزمون آماری میانگین کل پسماندها (نوک‌تیز، عفونی و شبه‌خانگی) برای هر دو گروه مطب‌ها به ترتیب 29/45 ±99/185 و 99/35 ±52/165 و 32/114 ±75/818 برآورد گردید.

  نتیجه‌گیری: این مطالعه نشان داد که در بیشتر مطب‌های پزشکی، عملیات جداسازی پسماندهای پزشکی کامل نیست. لذا به منظور کاهش آلودگی در این مراکز بایستی فعالیت‌هایی را در مورد دفع پسماندهای پزشکی در محل تولید و به صورت متمرکز در محدوده مطب‌ها انجام داد. همچنین کارکنان شاغل در امر جمع‌آوری و حمل و نقل پسماندها بایستی کلیه اقدام‌های حفاظت شخصی را رعایت نمایند.