مقدمه: یکی از چالش‌های عمده سیاست‌گذاران نظام سلامت، نحوه تأمین مالی خدمات سلامت می‌باشد. در کشور ما نیز میزان پرداخت‌های از جیب و مستقیم و در نتیجه احتمال بروز هزینه‌های کمرشکن خدمات درمانی بالاست. هدف پژوهش حاضر بررسی عوامل مرتبط با بروز هزینه‌های کمرشکن خدمات درمانی در بیماران بستری در بیمارستان‌های آموزشی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی ایران است.

روش کـار: در این پژوهش مقطعی، 400 بیمار از میان کلیه بیماران بستری در بیمارستان‌های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی ایران با استفاده از روش نمونه‌گیری دو مرحله‌ای تصادفی انتخاب شدند. جهت گردآوری داده‌ها از پرسشنامه و به منظور تحلیل داده‌ها و انجام آزمون آماری x² از نرم‌افزار SPSS استفاده شد.

یافته‌ها: از بین 16 متغیر مورد نظر، تنها 8 متغیر شامل: جنسیت سرپرست خانوار، سکونت در تهران، بیماری اعضای خانوار، تعداد اعضای خانوار، تعداد دفعات بستری، سطح درآمد خانوار و مالکیت مسکن و پوشش بیمه درمان مکمل، ارتباط معناداری با احتمال مواجهه با هزینه‌های کمرشکن خدمات درمانی نشان دادند.

نتیجه‌گیری: نکته قابل تأمل در این مطالعه عدم تأثیر برنامه بیمه سلامت کشور در جلوگیری از مواجهه با هزینه‌های کمرشکن خدمات درمانی است. البته بیمه درمان مکمل به طور نسبتاً ضعیف (10%=α) ارتباط معناداری با احتمال مواجهه با هزینه‌های کمرشکن خدمات درمانی نشان داد. به نظر می‌رسد عدم توجه دقیق مسؤولین و سیاست‌گذاران نظام سلامت کشور در طراحی ساز و کارهای مناسب بیمه‌ای، با توجه به مقتضیات کشور یعنی شرایط اقتصادی، اجتماعی، جمعیت‌شناختی و در نهایت الگوها و اپیدمیولوژی بیماری‌ها، از مهم‌ترین علل ناکارآمدی نظام بیمه سلامت کشور در حمایت از بیماران می‌باشد.