مقدمه: با توجه به رشد پرشتاب پژوهش در علوم پزشکی، رعایت اصول اخلاقی در انجام طرحها و انتشار نتایج پژوهشها و به خصوص حقوق مربوط به نویسندگان جایگاه ویژهای یافته است. در این مطالعه دیدگاه محققین و مسؤولین نشریات علوم پزشکی، مورد بررسی قرار گرفت.
روش کار: در این تحقیق، پرسشنامهای توسط پست الکترونیک به محققین و سردبیران مجلات علوم پزشکی کشور ارسال شد و سؤالاتی در خصوص تعریف نویسنده، میزان رعایت اصول اخلاقی در تعیین نویسندگان، دلایل مهم زیر پا گذاشتن آنها و بهترین راهکارهای اصلاحی پرسیده شد.
یافتهها: از بین 112 پاسخ رسیده، 52% افراد با تعریف ارایه شده توسط کمیته سردبیران مجلات علوم پزشکی دنیا در مورد شرایط نویسندگی موافق بودند و آن را برای ایران نیز کاربردی میدانستند. به نظر آنها در کمتر از 50% مقالات ایرانی این تعریف به صورت کامل رعایت میشود. منفعتطلبی نویسندگان (71%)، فشارها و معذوریتهای محققین و دانشجویان نسبت به مسؤولین مراکز و استادان راهنما (50%)، و عدم آشنایی با اصول و قوانین مربوطه (45%) مهمترین علل عدم رعایت اصول و شرایط استاندارد نویسندگی بود. بیشترین جریمه انتخابی تذکر کتبی و سپس عدم برخورداری از مزایای مادی و معنوی مقاله عنوان شد. همچنین ابلاغ قوانین و آییننامههای مربوطه (52%)، برنامههای آموزشی (39%) و اقدامات پیشگیرانه (39%) به عنوان مهمترین راهکارهای پیشنهادی برای کاهش خطاها بودند.
نتیجهگیری: اکثر محققین و صاحبنظران کشور رعایت تعاریف استاندارد بینالمللی را ضروری و مناسب میدانند. با وضع قوانین، استفاده از ابزارهای تشویقی و تنبیهی مناسب و توسعه فعالیتهای آموزشی میتوان زمینههای بروز چنین تخلفاتی را به حداقل رساند.
بازنشر اطلاعات | |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |