مقدمه: کنترل سرطان به عنوان سومین عامل مرگ‌ومیر در کشور جزء مهم‌ترین الویت‌های بهداشتی در ایران می‌باشد. در دهه گذشته جهت تخمین میزان سرطان‌ها در کشور فعالیت‌های مختلف ثبت سرطان صورت گرفته و گزارش‌های متعددی منتشر شده است. در این مطالعه کیفیت گزارشات و نتایج ثبت سرطان را مورد ارزیابی قرار دادیم.

روش‌کار: ابتدا با استفاده از گزارشات کشوری سال‌های 1383 الی 1385 میزان‌های بروز استاندارد شده سنی سرطان (ASRs) را در کل کشور و به تفکیک استان‌ها مورد مقایسه قرار دادیم. سپس نتایج ثبت پاتولوژی و ثبت جمعیتی مربوط به 6 سرطان شایع را در استان‌های تهران، اردبیل، اصفهان، لرستان، کرمان، گلستان، و سمنان مورد مقایسه قرار دادیم.

یافته‌ها: ASRs تمام سرطان‌ها در ثبت پاتولوژی در کل کشور از 1383 الی1385 افزایش یافته است. البته بررسی استانی نشان داد که این روند در استان‌های مختلف متفاوت بود و در تمام استان‌ها روند افزایشی مشاهده نشد. ثبت پاتولوژی در مردان 63 -53% و در زنان 70 -61% پوشش داشت. پوشش ثبت پاتولوژی در سرطان‌های کشنده مثل معده (44% در مردان و 48% در زنان) و ریه (19% در مردان) کمتر بود.

نتیجه‌گیری: برنامه ثبت سرطان کشوری نتایج با ثبات و قابل اطمینانی را ارایه نمی‌دهد و ASRs بسیار کمتر از میزان واقعی می‌باشد برای تولید داده‌های سرطان جهت استفاده در سیاست‌گذاری و رفع نیازهای تحقیقاتی برنامه ملی ثبت سرطان نیاز به بازنگری دارد.