مقدمه: مالاریا یکی از مهم تر ین مشکلات بهداشتی کشورهای گرمسیر و نیمه گرمسیر محسوب می‌شود. سالانه 500 -300 میلیون نفر به این بیماری مبتلا شده که 2 تا 3 میلیون نفر از آنان که عمدتاً کودکان و زنان باردار هستند، جان خود را از دست می د هند. در حال حاضر مالاریا مهم تر ین بیماری انگلی کشور ایران است که خوشبختانه انتقال محلی آن فقط در جنوب و جنوب شرقی گزارش می‌شود.

روش کـار: این مطالعه از نوع گذشته‌نگر و توصیفی است که بررسی وضعیت اپیدمیولوژیک 6 ساله بیماری را با استخراج اطلاعات از فرم‌های گزارش ماهیانه مالاریا که توسط معاونت بهداشتی دانشگاه ها ی علوم پزشکی سراسر کشور به اداره کنترل مالاریا مرکز مدیریت بیماری ها ارسال گردیده، انجام شده است.

یافته‌ها: در حال حاضر اکثر موارد بیماری به سه استان جنوب و جنوب شرقی معطوف گشته است. تعداد کل موارد مالاریا در سال 86 نسبت به سال 81، 5/6 % کاهش داشته است. 68% از موارد در سال 81 به این سه استان تعلق داشته که درسال 86 سهم دانشگاه ها ی علوم پزشکی زاهدان، هرمزگان و کرمان به 95% افزایش یافته است. 41% درصد از کل موارد بیماری در سال 81 از استان سیستان و بلوچستان گزارش شده که در سال 86 به60% افزایش یافته است. نسبت موارد فالسیپارم با سیر نزولی چشم‌گیرتری از 15% سال 81 به 5/8% در سال 86 کاهش یافته است که با وجود شرایط جغرافیایی نامستعد و درجه توسعه نیافتگی استان‌های جنوب شرقی که بخش عمده‌ای از آن مجاور افغانستان و پاکستان قرار گرفته‌اند، نشان دهنده نقش قابل توجه تاثیر فعالیت ها ی سیستم بهداشتی در مهار بیماری است. علت کاهش موارد فالسیپارم را می‌توان عمداٌ به بهبود وضعیت تشخیص و درمان به خصوص گسترش قابل توجه آزمایشگاه ها ی تشخیص مالاریا مرتبط دانست.

نتیجه‌گیری: به طور کل می‌توان گفت بیماری مالاریا در کشور ایران با حمایت‌های بالای سیاسی و عملکرد صحیح کارکنان شاغل در سطوح مختلف نظام بهداشتی شاغل در دانشگاه ها ی علوم پزشکی جنوب شرقی در آینده قابل حذف می‌باشد. با آنکه قطعاٌ تاثیر منفی مالاریای کشور پاکستان را نباید هرگز از ذهن دور داشت. بدون شک این مهم در استان سیستان و بلوچستان که بیشترین تأثیرپذیری از مناطق مجاور مرزی ایالت بلوچستان پاکستان را با خود به همراه دارد تا بهبود قابل توجه فعالیت ها ی برنامه کنترل مالاریا در آن کشور به سختی میسر خواهد شد.