مقدمه: بیش از یک ششم جمعیت جهان، سیگار مصرف می‌کنند و پیش‌بینی می‌شود تا سال 2020 میلادی استعمال دخانیات ، عمده‌ترین علت مرگ‌و‌میر قابل پیشگیری باشد. صاحب‌نظران بر این باورند که عدم مصرف سیگار در پزشکان می‌تواند مهم‌ترین عامل تأثیرگذار بر عملکرد گرایش به سیگار یا ترک آن در جامعه باشد. هدف از این مطالعه، تعیین آگاهی پزشکان در این خصوص، همچنین بررسی آمادگی علمی و عملی ایشان جهت کمک به ترک مصرف دخانیات بیماران است.

روش کـار: این مطالعه یک مطالعه مقطعی است. از مجموع 25600 پزشک عمومی شاغل در کشور در زمان انجام مطالعه، بر اساس حجم نمونه مورد نیاز، 5140 نفر به روش نمونه‌گیری تصادفی سهمیه‌ای (به تناسب سهم پزشکان عمومی شاغل در هر استان) با احتساب فاصله انتخاب از روی فهرست پزشکان سازمان نظام پزشکی انتخاب شدند. ابزار جمع‌آوری اطلاعات، پرسش‌نامه استاندارد سازمان جهانی بهداشت در این زمینه بود که همزمان در چند کشور مورد استفاده قرار گرفته بود.

یافته‌ها: در مجموع 74% پزشکان تحت مطالعه مذکر و مابقی مؤنث بودند که حدود 16% آنها در حال حاضر سیگار می‌کشیدند و 6/4% نیز در گذشته سابقه مصرف آن‌ را داشتند. کمتر از یک سوم پزشکان، آمادگی علمی و عملی جهت مشاوره ترک سیگار بیمارانشان داشتند و تنها 9% پزشکان در طی دوران تحصیل یا پس از آن از طریق دوره‌های بازآموزی، روش‌های ترک سیگار را آموزش دیده بودند. نیاز به آموزش‌های ویژه در زمینه ترک سیگار، توسط بیش از 80% پزشکان ابراز گردید.

نتیجه‌گیری: ارتقای نگرش و آگاهی پزشکان علاوه بر آن‌که بر نحوه عملکرد آنان در قبال ترغیب جامعه به دوری گزیدن از محصولات دخانی و احیاناً ترک مصرف آنها تأثیر می‌گذارد ‌در شکل دادن الگوی رفتاری جامعه نیز بی‌تأثیر نخواهد بود. بنابراین به‌جاست که در دوره‌های آموزشی و بازآموزی بدین مهم اهتمام ورزیده شود.