دریافت: 10/9/94   پذیرش: 20/12/94

چکیده                                                      

مقدمه: یکی از مهم‌ترین روش‌های افزایش دسترسی و بهره‌مندی عادلانه آحاد مردم از خدمات بهداشتی و درمانی در نظام سلامت، برنامه‌ی پزشک خانواده است که به عنوان پل ارتباطی سطوح ارایه خدمات در کاهش هزینه‌های نظام سلامت، و ایجاد دسترسی به خدمات تخصصی‌تر نقش اساسی دارد. بنابراین ارزیابی عملکرد این حوزه در نظام سلامت لازم به نظر می‌رسد. مطالعه حاضر، روند تغییرات تقاضا و درصد تغییرات هزینه‌ی نسخه های بیمه‌ای قبل و بعد از اجرای برنامه‌ی پزشک خانواده، برای خدمات پاراکلینیک در استان فارس را در سال 1391 بررسی کرده است.

روش کـار: این مطالعه‌ی مقطعی از نوع توصیفی- تحلیلی می‌باشد که طی آن بار مراجعات جهت خدمات پاراکلینیک به تفکیک ماه مراجعه، نوع بیمه، مراکز خصوصی و دولتی، نوع خدمت دریافت شده و هزینه نسخه‌های بیمه‌ای قبل و بعد از اجرای برنامه‌ی پزشک خانواده شهری جمع‌آوری، مقایسه و تحلیل شده است.

یافته‌ها: علی‌رغم کاهش بار مراجعات جهت دریافت خدمات پاراکلینیک در بخش دولتی و خصوصی بعد از اجرای برنامه پزشک خانواده شهری در استان فارس، به ترتیب 4% و 19%؛ ولی هزینه‌های نسخه‌ها به طور چشمگیری افزایش داشته است.

نتیجه‌گیری: درصد کاهش بار مراجعات بعد از اجرای برنامه پزشک خانواده در بخش خصوصی بیشتر از بخش دولتی، در سایر شهرستان‌های استان فارس بیشتر از شیراز، و در بخش پرتو پزشکی بیشتر از آزمایشگاه بوده است. بنابراین تشویق بخش خصوصی، به ویژه در حوزه پرتو پزشکی، به بستن قرارداد با بیمه‌ها؛ و نظارت بر تناسب نوع خدمت تجویز شده با توجه به شدت و وخامت، تأثیر بسزایی بر افزایش دسترسی و کاهش هزینه‌ها در این بخش خواهد داشت.

گل‌‌واژگان: بار مراجعه، تقاضا، پزشک خانواده، خدمات پاراکلینیک