دریافت: 3/2/94   پذیرش: 24/4/94

مقدمه: فشارخون بالا از مهم‌ترین عوامل خطر بیماری‌های قلبی- عروقی در ایران و جهان است. دریافت نمک و سدیم اضافی در رژیم غذایی با فشارخون بالا رابطه مستقیم دارد. یکی از اولویت‌های مهم سازمان جهانی بهداشت، کاهش دریافت نمک و سدیم است. از آن جایی که نان یکی از عمده‌ترین منابع دریافت نمک می‌باشد، مطالعه حاضر به منظور اندازه‌گیری نمک و سدیم در انواع نان انجام شد.

روش کـار: این یک مطالعه مقطعی است که طی سال‌های 1392-1390 در شهر اصفهان انجام شد. نمونه‌گیری به روش تصادفی ساده و نمونه‌ها شامل 158 عدد از انواع نان بود. میزان نمک و سدیم در انواع نان به ترتیب با روش ولهارد و جذب اتمی اندازه‌گیری شد. نان‌ها در سه طبقه شامل: 1- نان سنتی (130 عدد)، 2- نان حجیم و نیمه‌حجیم (15 عدد)، 3- نان‌های خشک (13عدد) دسته‌بندی شدند.

یافته‌ها: میزان نمک در انواع نان از _100/g 76/0 در نان لواش تا _100/g 55/2 در نان خشک معمولی و میزان سدیم از _100/mg 3/372 در نان لواش تا_100/mg 2005 در نان تونلی کمباینی بود. میانگین کل نمک،_100/g 49/0±52/1 و میانگین کل سدیم _100/mg 29/838 بود. میانگین نمک در نان‌های حجیم و نیمه‌حجیم، نان‌های سنتی و نان‌های خشک به ترتیب_100/g 11/0±04/1، _100/g 4/0±53/1 ،_100/g 6/0±98/1 و تفاوت بین سه گروه معنادار بود (045/0=p). در مقایسه با استاندارد ملی شماره 2628، 87% از نان‌ها دارای نمک کمتر از 2% و 7/46% از نان‌ها دارای سدیم بالاتر از 800 میلی‌گرم بودند.

نتیجه‌گیری: اگرچه در بیشتر نان‌ها نمک در حد استاندارد ملی است، اگر متوسط دریافت روزانه نان بر اساس گزارش دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت حدود 300 گرم در نظر گرفته شود، حدود 5 گرم نمک فقط با مصرف نان دریافت می‌شود که با نمکی که از مواد غذایی دیگر دریافت می‌گردد بیش از مقدار توصیه شده سازمان جهانی بهداشت است. بنابراین لازم است در زمینه کاهش نمک نان تمهیدات اساسی صورت گیرد تا از عواقب ناشی از دریافت بالای نمک پیشگیری شود.

گل‌‌واژگان: نان، نمک، سدیم، استاندارد