مقدمه: پرداخت‌های غیررسمی پرداخت‌هایی هستند که به افراد یا سازمان ارایه دهنده سلامت به صورت نقدی یا غیر نقدی انجام می‌شود و این پرداخت‌ها خارج از کانال‌های پرداخت رسمی شکل می‌گیرند. هدف پژوهش حاضر، برآورد حجم و میزان پرداخت‌های غیررسمی بیماران بستری و بررسی عوامل مؤثر بر آن بود.

  روش کـار: در این مطالعه توصیفی- تحلیلی، پرداخت‌های غیررسمی در بیمارستان‌های شهر ارومیه به صورت مقطعی در بهمن ماه سال 1391 مورد بررسی قرار گرفت. ابزار گردآوری داده در این تحقیق، پرسشنامه و مصاحبه تلفنی با خانواده بیمار بود. از نرم‌افزار SPSS برای آنالیز داده‌ها و از نرم‌افزار Eviews برای برآورد مدل OLS استفاده گردید.

  یافته‌ها: هر بیمار بستری در بیمارستان، صرف نظر از نوع بیمارستان، به ازای دریافت مراقبت به طور میانگین 327 هزار تومان به بیمارستان به صورت رسمی، و 60 هزار تومان به کارکنان آن به صورت غیررسمی پرداخت کرده است. میانگین پرداخت به پزشکان 503 (با انحراف‌معیار 552)، پرستاران 20 (با انحراف‌معیار 13) و به سایر کارکنان 16 (با انحراف‌معیار 16) هزار تومان به ازای افراد دریافت‌کننده می‌باشد. همچنین متغیرهای نوع بیمارستان، محل سکونت، اقدام درمانی و درآمد خانوار به عنوان عوامل مؤثر بر حجم پرداخت غیررسمی شناسایی شدند.

  نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج این مطالعه که نشان از حجم بالای پرداخت غیررسمی دارد و با توجه به اثرات منفی شدید این پرداخت‌ها بر عدالت و حاکمیت خوب، سیاست‌گذاران بایستی بر این موضوع و وسیله‌ای برای تضعیف این عمل تمرکز کنند.