دریافت: 1/4/93 پذیرش: 5/7/93

مقدمه: مراجعه بیمه شده‌ها به مؤسسات غیر طرف قرارداد با یک سازمان بیمه درمانی، به معنی عدم پاسخگویی مناسب به نیاز بیمه شده‌ها برای دریافت خدمت درمانی مشابه در مؤسسات طرف قرارداد می‌باشد. این موضوع امکان کنترل و نظارت سازمان بیمه درمانی را بر کیفیت مراقبت‌ها و هزینه‌های درمان کاهش می‌دهد. هدف از مطالعه حاضر بررسی و تحلیل میزان تأثیر شاخص دسترسی بیمه شده‌ها و شاخص تأمین مالی هزینه‌ها توسط سازمان بیمه سلامت بر تشویق بیمه شده‌ها برای دریافت مراقبت‌ها از مؤسسات طرف قرارداد بوده است.

  روش کار: مطالعه حاضر یک مطالعه کاربردی بود که به روش توصیفی- تحلیلی در سال 1391 به اجرا درآمد. میزان تأثیر متغیرهای دسترسی و تأمین مالی هزینه‌ها توسط سازمان بیمه بر تقاضای بیمه شده‌ها از مؤسسات طرف قرارداد، از طریق معادله رگرسیونی تقاضا، مورد ارزیابی قرار گرفت. متغیرهای مطالعه به طور میدانی و با مراجعه به دفتر مرکزی سازمان بیمه سلامت جمع‌آوری گردید. جهت آنالیز داده‌ها از نرم‌افزارهای Excel 2007 و Eviews7 استفاده شد.

  یافته‌ها: نتایج تخمین تابع تقاضا نشان داد که 10% افزایش در امکانات دسترسی به خدمات بستری و سرپایی در مؤسسات طرف قرارداد، مراجعات بیمه‌شدگان به این مؤسسات برای دریافت خدمات یادشده را به ترتیب 9/2% و 2% افزایش می‌دهد. همچنین افزایش 10% در تأمین مالی هزینه‌های قرارداد سازمان بیمه با مؤسسات درمانی، مراجعات به مؤسسات طرف قرارداد را حدود 7/7% افزایش می‌دهد.

  نتیجه‌گیری: با توجه به این موضوع که تأثیر شاخص‌های دسترسی به مؤسسات طرف قرارداد سازمان بیمه سلامت بر تقاضا برای مراجعات بیمه شده‌ها به این مؤسسات محدود می‌باشد، می‌توان نتیجه گرفت که افزایش امکانات درمانی از طریق مؤسسات طرف قرارداد سازمان بیمه یک عامل تشویقی برای افزایش مراجعات بیمه شده‌ها به این مؤسسات محسوب نمی‌شود. در مقابل، افزایش تأمین مالی هزینه‌های قرارداد سازمان بیمه با مؤسسات درمانی می‌تواند تا حدودی یک عامل تشویقی برای افزایش مراجعات به این مؤسسات باشد. این نتیجه نشان می‌دهد که در حال حاضر برای بیمه شده‌ها، مشکل تأمین مالی هزینه‌های درمانی در مؤسسات طرف قرارداد با سازمان بیمه بیش از مشکل دسترسی به این مؤسسات اهمیت دارد.