دریافت: 4/2/92 پذیرش:23/10/92

  مقدمه: هدف این مطالعه مقایسه سیستم مراقبت از سلامت و بیمه ملی در کشورهای منتخب جهت پیشنهاد الگوی مناسب برای ارایه خدمات پایه سلامت دهان در ایران است.

  روش کـار: این مطالعه‌ به صورت کیفی، و به روش تطبیقی انجام شد. مرحله اول شامل مطالعه مشخصه‌های سیستم مراقبت از سلامت در کشورهای فنلاند، انگلیس، فرانسه، کانادا و ژاپن بود که خروجی آن جداول تطبیقی بر اساس: تأمین‌کنندگان بودجه، محل دریافت خدمت، نوع خدمت، ارایه‌دهندگان و روش‌های بازپرداخت، و گیرندگان خدمت بود. نتایج مطالعه مرحله اول، چارچوب الگوی پیشنهادی را تعیین کرد. در مرحله دوم این چارچوب با استفاده از تکنیک دلفی به اجماع 25 نفر از صاحب‌نظران در مسایل سلامت دهان رسید.

  یافته‌ها: مشخصه‌های سیستم ارایه خدمت در کشورهای منتخب و ایران مشترک است؛ اما عملکرد آن‌ها متفاوت می‌باشد. در ایران به منظور تأمین نیازهای درمانی، بسته خدمتی پایه، با تأکید بر خدمات پیشگیری می‌بایست طراحی شود. بسته مذکور باید جزو خدمات تحت پوشش صندوق‌های بیمه ملی سلامت قرار گیرد. کلینیک‌های دندان‌پزشکی ویژه‌ای باید طراحی شوند که در آن دندان‌پزشک یا بهداشت‌کار معاینات دوره‌ای،خدمات پیشگیری و ارجاع را در قالب پرداخت سرانه به مراجعین ارایه نمایند. دندان‌پزشکان بخش خصوصی در قالب پرداخت به ازای خدمت، سایر خدمات تحت پوشش را به بیماران ارجاعی ارایه نمایند. مالیات و حق بیمه مناسب‌ترین روش تأمین مالی سیستم است و به منظور تداوم استفاده از مزایای بیمه معاینات دوره‌ای می‌بایست اجباری گردد.

  نتیجه‌گیری: پوشش تمامی اقشار جامعه از طریق صندوق‌های بیمه ملی، تهیه بسته خدمتی هدفمند با تأکید بر مراقبت‌های پیشگیری، تشویق بخش خصوصی به مشارکت، تأمین مالی خدمات از طریق منابع دولتی، حق بیمه و مالیات، مؤلفه‌های اساسی در طراحی الگوی مناسب سیستم مراقبت از سلامت دهان در ایران است.