مقدمه: یکی از مهم‌ترین آلاینده‌هایی که پایش آن در جو توسط سنجش از دور میسر می‌باشد، غلظت ذرات معلق با استفاده از تصاویر سنجنده مودیس است. هدف این پژوهش، بررسی توانایی داده‌های سنجنده مودیس، در سنجش آلودگی ذرات معلق در مناطق شهری و تولید نقشه‌های روزانه آلودگی هوا با استفاده از این داده‌ها می‌باشد.

  روش کار: از تصاویر سطح اول یک کیلومتری و 250 متری سنجنده مودیس، در بازه زمانی فروردین تا آبان ماه سال 88، برای مدل‌سازی استخراج اطلاعات از تصاویر ماهواره‌ای، به همراه داده‌های 13 ایستگاه زمینی سنجش آلودگی هوا در سطح شهر تهران استفاده شد. مدل مبتنی بر استفاده از تجزیه طیفی خطی برای تفکیک سهم دو عضو خالص می‌باشد که یکی بازتابندگی سطح و دیگری بازتابندگی ناشی از ذرات معلق است. در این رابطه بازتابندگی سطح از تصاویر در یک روز پاک و بازتابندگی ذرات معلق از یک روز کاملاً آلوده که در آن روز سطح زمین دیده نمی‌شود استخراج شده است.

  یافته‌ها: نتایج نشان دادند که ضریب همبستگی بالای 70% با انحراف معیار استاندارد برابر با 22/132 میکروگرم بر مترمکعب میان محاسبات سنجش از دوری و اندازه‌گیری‌های زمینی وجود دارد. مقایسه انحراف معیار استاندارد و مقادیر زمینی غلظت آلودگی نشان داد که برای مقادیر غلظت اندک (حدود 100 میکروگرم بر متر مکعب)، درصد خطای مدل‌سازی بالا بوده و مدل در پیش‌بینی مقادیر مبالغه می‌کند.

  نتیجه‌گیری: به‌ طور کلی، وجود وابستگی میان محاسبات سنجش از دوری و اندازه‌گیری‌های زمینی، حاکی از قابل استفاده بودن تصاویر ماهواره‌ای در نظارت بر وضعیت آلودگی‌هایی از نوع ذرات معلق در مناطق شهری می‌باشد.