مقدمه: درد پس از عمل ، یکی از عوارض مهم جراحی است که باعث ناتوانی و شکایت بیماران می‌شود. درد بعد از توراکوتومی، به‌علت وسعت عمل شدیدتر است، باعث اختلال وضعیت تنفسی می‌شود و بیماران شکایت بیشتری از آن دارند. بنابراین کنترل درد در این بیماران مهم است. در مطالعات گذشته روش‌های متعددی برای کنترل درد این بیماران به‌کار رفته است. در این مطالعه چهار روش رایج‌تر بی‌دردسازی بعد از توراکوتومی انتخاب و با همدیگر مقایسه شده است.

روش کـار: در این مطالعه 100 بیمار توراکوتومی شده با برش پوسترولترال انتخاب و به چهار گروه 25‌ تایی به شکل تصادفی تقسیم شدند. چهار روش بی‌دردسازی (الف) کاتتر اپیدورال + فنتانیل، (ب) کاتتر اپیدورال + بوپیواکائین، (ج) کاتتر بین دنده‌ای + بوپیواکائین و (د) پتیدین وریدی جهت بی‌دردسازی به‌کار رفت و میزان بی‌دردی بر اساس جدول رتبه‌بندی پنجگانه درد، پتیدین مصرفی و تغییرات معیارهای تنفسی در این بیماران اندازه‌گیری شد. نتایج حاصل با نرم‌افزار SPSS و به‌کارگیری آزمون‌های تی، مجذور کای، آنالیز واریانس یک‌طرفه و post hoc test Tukey با همدیگر مقایسه شدند.

یافته‌ها: یافته‌های این مطالعه شامل موارد زیر است: میزان بی‌دردی در گروه‌های چهارگانه الف، ب، ج و د با همدیگر تفاوت معنا‌دار داشت (00/0 p≈ ). میزان درد در گروه ج به اندازه 77/0 کمتر از گروه الف (001/0 p= ) و در گروه د به اندازه 54/0 کمتر از گروه الف بود (04/0 p≈ ) و مقایسه تفاوت درد در گروه‌های دیگر، دو به دو تفاوت معنا‌دار آماری نداشت میزان پتیدین تکمیلی در گروه د نسبت به گروه‌های الف، ب و ج به‌ترتیب mg 9/61، mg 6/46 و mg 6/46 کمتر بوده است (00/0 p≈ ). همچنین در گروه ب افت معیارهای تنفسی FEV₁ و FVC نسبت به دیگر گروه‌ها کمتر بود ولی تفاوت از نظر آماری معنادار نیست. میزان FVC / FEV₁ در گروه‌ها با همدیگر متفاوت است (001/0 p = ) که از نظر آماری معنا‌دار است.

نتیجه‌گیری: در این مطالعه روش بی‌دردسازی که از همه جوانب بر دیگر روش‌ها برتری داشته باشد یافت نشد. ولی به نظر می‌رسد روش ج و د بی‌دردسازی بهتری دارند و روش ب باعث وضعیت بهتر معیارهای تنفسی بعد از عمل می‌شود.