مقدمه: استانداردهای بیمارستانی به دلیل نقش با ارزشی که در نشان دادن عملکرد مورد انتظار و کمک در ارزشیابی فعالیت‌های بیمارستان دارند، یکی از با ارزش‌ترین عناصر مفهومی سازمان به شمار می‌روند. در مجموع نتایج تحق‍یقات انجام شده حاک‍ی از آن است که استانداردهای ب‍یمارستان‍ی وزارت بهداشت به دل‍یل ناکارآمدی در نمایش ضعف‌ها و کاست‍ی‌های مراکز درمان‍ی، ن‍یازمند مطالعه و بررس‍ی می‌باشند. بدین‌منظور در این پژوهش استانداردهای ب‍یمارستان‍ی وزارت بهداشت با استانداردهای ب‍یمارستان‍ی کم‍یس‍یون مشترک، مقایسه شده است.

روش کـار: پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی- تطبیقی می‌باشد که در نیمه اول سال 1385 انجام شده است. جامعه پژوهش عبارت بودند از: استانداردهای بیمارستانی کمیسیون مشترک (216 گزاره) و استانداردهای بیمارستانی مورد عمل وزارت بهداشت (724 سؤال، شامل کتابچه الف و ب هرکدام به ترتیب با 227 و 497 سؤال). در نهایت 335 سوال مربوط به استانداردهای بیمارستانی وزارت بهداشت با 216 گزاره استانداردهای بیمارستانی کمیسیون مشترک، مقایسه شده است. روش گردآوری داده‌ها استفاده از اطلاعات موجود از طریق اینترنت، پست الکترونیک (استانداردهای بیمارستانی کمیسیون مشترک) و مراجعه به مراجع مربوط(استانداردهای بیمارستانی وزارت بهداشت) بود. گردآوری داده‌ها با استفاده از 6 چک لیست بر مبنای استانداردهای بیمارستانی کمیسیون انجام شده و تحلیل آنها با استفاده از جداول تطبیقی و روش‌های آمار توصیفی انجام شده است.

یافته‌ها: تطبیق نهایی استانداردهای بیمارستانی مورد عمل وزارت بهداشت با استانداردهای بیمارستانی کمیسیون مشترک (تعداد 335 سؤال در مقابل 216 گزاره) نشان داد استانداردهای بیمارستانی وزارت بهداشت از مجموع 216 گزاره استانداردهای بیمارستانی کمیسیون مشترک، 79 مورد (6/36%) را به صورت کامل و 39 مورد (0/18%) را به صورت نسبی پوشش داده‌اند و 98 مورد باقیمانده (4/45%) را اصلاً پوشش نداده‌اند؛ به عبارتی میزان تطابق استانداردهای بیمارستانی وزارت بهداشت با استانداردهای بیمارستانی کمیسیون مشترک به قرار زیر بوده است: 6/36% تطابق کامل، 0/18% تطابق نسبی و 4/45%
عدم تطابق.

نتیجه‌گیری: تطابق نهایی استانداردهای بیمارستانی وزارت بهداشت با استانداردهای بیمارستانی کمیسیون مشترک نشان داد که استانداردهای بیمارستانی وزارت بهداشت علی‌رغم این که از جهت کمیت نسبت به استانداردهای مورد مطالعه کمیسیون مشترک بیشتر بوده‌اند؛ اما نتوانسته‌اند حدود 50% آنها را پوشش دهند(4/45%). به عبارتی از مجموع 216 گزاره استانداردهای بیمارستانی کمیسیون مشترک، 98 گزاره آن اصلاً مصداقی در استانداردهای بیمارستانی وزارت بهداشت نداشته است. این امر نشان می‌دهد که وزارت بهداشت در تدوین استانداردهای بیمارستانی به بسیاری از موارد مهم مربوط به فرآیند مراقبت بیمار توجه نکرده است از جمله: تداوم مراقبت‌ها، حقوق بیمار و خانواده، رضایت آگاهانه، ارزیابی بیمار و آموزش بیمار و خانواده.