مقدمه: پیش‌بینی داروهای مورد نیاز در مناطق زلزله‌زده از ملزومات برنامه‌ریزی و مدیریت بحران محسوب می‌شود. لذا مطالعه حاضر بدین منظور صورت گرفت تا نیاز واقعی به نوع دسته‌جات دارویی و هم چنین پر مصرف‌ترین داروهای تجویز شده جهت بیماران سرپایی بم در طی 6 ماه اول پس از زلزله 1382مورد بررسی قرار گیرد.

روش کـار: این مطالعه به صورت توصیفی- مقطعی درطول 6 ماه اول پس از زلزله بم در دی‌ماه 1382 صورت پذیرفت. اطلاعات لازم ازمیان 3000 نسخه بیماران سرپایی که به طور تصادفی انتخاب شده بودند، استخراج گردید. این نسخ توسط پزشکان عمومی تیم‌های فوریت‌های پزشکی که در 12 مرکز مراقبت‌های بهداشتی استقرار داشتند، تجویز شده بودند. اطلاعات شامل جنس بیماران، تعداد اقلام دارویی در هر نسخه، دسته دارویی، نام دارو (تجاری- ژنریک) و راه تجویز داروها بود. همچنین اولین 25 قلم دارویی که بیشترین موارد مصرف را داشته‌اند، ثبت شدند . ارزیابی الگوی مصرف دارو بر اساس معیارهای سازمان جهانی بهداشت انجام شد.

یافته‌ها: بیماران مذکر4/47% و مونث 6/52% از کل بیماران را تشکیل دادند. میانگین تعداد اقلام دارویی در هر نسخه 5/3 بود. راه تجویز 7/81% کل داروها خوراکی و 9/10% تزریقی بوده‌اند.پر مصرف‌ترین دسته‌های دارویی که در طی 6 ماه اول پس از زلزله تجویز شده بود به ترتیب شامل داروهای تنفسی (2/14%). داروهای ضددرد و ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDS) (3/11%)، داروهای ضدمیکروبی (2/11%)، داروهای گوارشی (6/9%) و داروهای مؤثر بر سیستم اعصاب مرکزی (7%) بوده‌اند. پر مصرف‌ترین اقلام دارویی به ترتیب پنی‌سیلین‌ها (8/6%)، فرآورده‌های سرماخوردگی (8%) و آنتی اسیدهای سیستمیک مانند رانیتیدین و امپرازول را شامل می‌شدند.

نتیجه‌گیری: داروهای تنفسی، داروهای ضددرد، داروهای ضدمیکروبی، داروهای گوارشی و داروهای مؤثر بر سیستم اعصاب مرکزی عمده‌ترین داروهای مصرفی و مورد نیاز در شش ماه اول پس از زلزله بم بوده‌اند. نتایج این بررسی می‌تواند به عنوان الگوی نیاز دارویی پس از بروز بلایای طبیعی باشد.