مقدمه: مراقبت‌های پرستاری به عنوان یک جزء اساسی از خدمات بهداشتی درمانی از اهمیت بسیاری برخوردار است. ارایه خدمات مطلوب پرستاری بستگی به ایفای نقش‌های مختلف دارد. هدف از این مطالعه، تعیین میزان ایفای نقش‌های حرفه‌ای پرستاران، جهت تعیین کیفیت خدمات پرستاری بود.

  روش کار: پژوهش حاضر از نوع توصیفی بود و بر روی 154 نفر از پرسنل پرستاری شاغل در بیمارستان‌های آموزشی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی مشهد انجام شد. پرستاران با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای و تصادفی انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها شامل پرسشنامه مشخصات دموگرافیک و پرسشنامه پژوهشگر ساخته ایفای نقش‌های آموزشی (14 سؤال)، حمایتی
(17 سؤال)، حفاظتی (11 سؤال)، هماهنگی (6 سؤال) و مراقبتی (17 سؤال) بود که به دو روش مشاهده و خوداظهاری تکمیل گردید. مدت زمان مشاهده هر پرستار، یک شیفت کامل صبح بود. مشاهده توسط دو مشاهده‌گر همزمان انجام شد و در انتها، فرم خوداظهاری توسط پرستار مورد مشاهده تکمیل گردید. میانگین نتایج مشاهده و خوداظهاری در هر نقش، نشان‌دهنده میزان ایفای آن نقش بود.

  یافته‌ها: از 154 نفر شرکت کننده در پژوهش حاضر، 8/70% زن و بقیه مرد بودند. میانگین سنی واحدهای پژوهش 6/32 سال و میانگین سابقه کار 5/8 سال بود. میانگین نمرات ایفای نقش آموزشی 2/20 ±42، نقش حمایتی 2/19±47، نقش حفاظتی 1/20±2/63، نقش هماهنگی 4/21 ±58 و نقش مراقبتی 1/12 ±4/72 بود که از این میان در نقش آموزشی 7/9%، در نقش حمایتی 3/12%، در نقش حفاظتی، 8/33%، در نقش هماهنگی 4/27% و در نقش مراقبتی 5/43% پرستاران وظایف خود را در سطح مطلوب انجام می‌دادند. در نهایت، بین متغیرهای سن (004/0= p و 344/0= r ) و سابقه کار پرستاران (001= p و 303= r ) با میزان ایفای نقش‌های حرفه‌ای همبستگی مستقیم معنادار وجود داشت.

  نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج به دست آمده، میزان ایفای نقش‌های حرفه‌ای پرستاران، به ویژه در زمینه نقش آموزشی قابل قبول نبود. لازم است، مدیران پرستاری با برنامه‌ریزی‌های مناسب و ایجاد بسترهای لازم آموزشی و انگیزشی در توسعه نقش‌های حرفه‌ای پرستاران و به دنبال آن افزایش کیفیت خدمات پرستاری تلاش نمایند.